Maagverkleining: Lees alles wat je moet weten.

Zoals hierboven benoemd moet je voldoen aan een aantal voorwaarden om voor een maagverkleining in aanmerking te komen. Zo moet je vrijwel altijd een BMI van minimaal 40 hebben, of een BMI van boven de 35 in combinatie met een ziekte die gerelateerd is aan obesitas. Denk hierbij aan suikerziekte, hoge bloeddruk, slaapapneu of ernstige gewrichtsklachten. Daarnaast moet je niet té ongezond zijn, je lichaam moet je hart, longen en de rest van je lichaam moeten namelijk goed genoeg werken voor de narcose en de operatie. Indien dit niet het geval is, zal er eerst door middel van dieet en beweging afgevallen moeten worden. 

Naast dat er aan een aantal voorwaarden voldaan moet worden, is een maagverkleining geschikt voor mensen met een hoog BMI en dus met obesitas, die graag hun leven willen veranderen en die het niet lukt om op eigen discipline (met gezond eten en genoeg bewegen) voldoende af te vallen. Bovendien is het belangrijk dat je de wil hebt om je leven voorgoed aan te passen en dus ook na de maagverkleining een gezonde levensstijl aan zult houden. 

Voordelen

• Je zult afvallen
• Minder lichamelijke klachten
• Minder ziekteverschijnselen (denk aan diabetes, hoge bloeddruk of slaapapneu)
• Meer energie en kwaliteit van leven
• Lange levensduur
• Je hebt geen honger meer
• Door de kijkoperatie zijn er slechts kleine littekens

Nadelen: 

• Een lang traject met een ingrijpende operatie en noodzakelijke levensverandering
• Het is niet zeker dat je je overgewicht helemaal kwijtraakt
• Behoorlijk veel risicos van de ingrijpende operatie; denk hierbij aan nabloedingen, ontstekingen, lekkage, trombose.
• Groot gewichtsverlies kan leiden tot verslapping van de overtollige huid, waarvoor een overtollige huid verwijderingsoperatie zoals een buikwandcorrectie nodig kan zijn om deze te verwijderen. 
• Na de operatie moet je ongeveer twee weken rust nemen en je zult zes weken op een vloeibaar dieet blijven.  
• Littekens zijn zichtbaar, maar vervagen na verloop van de tijd wel. Als je niet tevreden bent kun je met je behandelaar praten over litteken behandelingen. 
• Het gevolg van de maagverkleining is natuurlijk dat je afvalt, maar ook dat je mogelijk te weinig belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt. Daarom zul je soms levenslang multivitaminen in moeten nemen om eventuele tekorten te voorkomen.

Voordat je aan een consult begint zul je eerst naar je huisarts gaan. Denkt de huisarts dat een maagverkleining bij je past? Dan verwijst de huisarts je naar een ziekenhuis dat maagverkleiningen doet. Je krijgt daar vervolgens allerlei onderzoeken:

Denk hierbij aan:

• Een onderzoek naar andere ziektes en je algehele gezondheid – om zeker te weten dat je lichamelijk gezond genoeg bent voor de operatie.
• Onderzoek van een psycholoog en diëtist om te kijken of je al veel gedaan hebt om eerst zelf af te vallen. De psycholoog kijkt ook of je de operatie (en levensverandering) aankunt.

Ook zal de chirurg bespreken welke operatie voor jou geschikt is. Verder zal hij de verwachtingen met je doornemen en je uitleggen hoe reëel deze zijn. Uiteindelijk zal de chirurg zijn overwegingen bespreken in een behandelend team. Of je in aanmerking komt voor een maagverkleining hangt van een aantal factoren af, waaronder je BMI (body mass index van 40 of hoger) en de reeds getroffen maatregelen om af te vallen. Daarnaast moet je over het algemeen in goede gezondheid zijn (voldoende om de operatie lichamelijk aan te kunnen) en moet het team van behandelend artsen (waaronder de psycholoog en diëtist) geen bezwaar zien tegen de operatie. 

Indien er besloten wordt dat je geschikt bent voor de maagverkleining, zal er een (voorlopige) operatiedatum worden gepland. Voordat je de operatie ondergaat, overleg je eerst met een diëtist en wordt je mogelijk aangemoedigd om met een bewegingsprogramma te beginnen. Overweeg ook om steun van een therapeut te krijgen voor eventuele emotionele eetproblemen.

Regel daarnaast een lift naar huis en hulp voor de eerste paar dagen na de operatie en maak gebruik van een ondersteunend systeem van vrienden en familieleden die je kunnen motiveren en aanmoedigen. 

Om daarnaast je herstel te verbeteren en het risico op complicaties na de operatie te verminderen, wordt er van je verwacht dat je 4-8 weken voor de operatie stopt met roken. Je bloed kan worden onderzocht op sporen van nicotine, dus je zult echt moeten stoppen met roken. 

Zoals aangegeven zijn er verschillende operaties om de maag kleiner te maken. De meest gebruikte zijn de gastric bypass en gastric sleeve.

Gastric Bypass
​​Deze operatie maakt de maag kleiner en omzeilt een deel van de dunne darm, zodat je je sneller vol voelt en minder calorieën opneemt. De ingreep verlaagt ook het niveau van ghreline, het zogenaamde hongerhormoon. Bariatrische chirurgen zeggen dat de combinatie van deze factoren resulteert in gewichtsverlies.

Eerst maakt de chirurg vijf of zes kleine incisies in je buik om de laparoscoop in te brengen. Dan gebruikt hij titanium nietjes om je maag te verkleinen, zodat er een klein zakje ontstaat ter grootte van een ei. Vervolgens wordt de dunne darm doorgesneden, waarbij het ene uiteinde aan het overgebleven maagzakje wordt vastgemaakt en het andere uiteinde lager in de dunne darm weer wordt aangesloten. 

Gastric sleeve

Bij de gastric sleeve maagverkleining wordt een groot gedeelte van de maag chirurgisch verwijderd. Het volume van de maag wordt met ongeveer 80% verkleind en wat overblijft heeft de vorm van een smalle buis ofwel ‘sleeve’, die in grootte en vorm vergelijkbaar is met een banaan. De rest van de maag wordt uit het lichaam verwijderd via een kleine incisie in de buik.

Deze ingreep zorgt er ook voor dat je minder honger hebt doordat de fundus, het koepelvormige deel bovenaan de maag, wordt verwijderd. Hierdoor daalt het niveau van Ghreline, ook wel het “hongerhormoon” genoemd. Hoewel het vergelijkbaar is met een gastric bypass, is er bij deze methode geen omleiding van de darmen bij betrokken. 

Veel bariatrische chirurgen verkiezen de sleeve boven de gastric bypass omdat het minder invasief is, maar nog steeds zeer effectief.

Technisch gezien is de Gastric Sleeve een veel eenvoudigere operatie. De operatietijd voor een gastric sleeve is meestal 40-70 minuten, terwijl een gastric bypass operatie ongeveer 2-3 uur in beslag neemt.

Bovendien zorgt een sleeve gastrectomie er niet voor dat voedsel de darmen passeert, zodat het vermogen van je lichaam om voedingsstoffen op te nemen niet vermindert. Er is daardoor een veel kleinere kans op tekorten aan voedingsstoffen of vitaminen met de Gastric Sleeve procedure. Bovendien is er geen malabsorptie bij Gastric Sleeve patiënten. Dit betekent ook dat het minder nodig is om supplementen te slikken. 

Bij Gastric Bypass-patiënten kunnen zich complicaties op lange termijn voordoen, zoals darmobstructie, marginale ulcera en inwendige hernia’s. De kans dat Gastric Sleeve-patiënten deze complicaties ontwikkelen is uiterst zeldzaam.

Zoals eerder aangegeven wordt de gastric sleeve dan ook veelal verkozen boven de gastric bypass operatie. Bovendien is uit recent onderzoek (2021) met een groot cohort van patiënten die bariatrische chirurgie ondergingen gebleken dat de Gastric Sleeve procedure geassocieerd is met een lager langetermijnrisico op mortaliteit, complicaties en herinterventies dan de Gastric Bypass procedure, maar een hoger langetermijnrisico heeft op chirurgische revisie. 

Door de narcose kun je namelijk erg duizelig in misselijk zijn en bovendien ervaar je veel pijn na de operatie. Na de operatie zal je ongeveer 3 dagen in het ziekenhuis blijven, maar dit kan ook langer duren afhankelijk van de methode die toegepast is en de snelheid van herstel. Bij de operatie wordt vaak een drain in je buik achtergelaten om overtollig vocht af te voeren. Dit helpt bovendien tegen eventuele infectie. De drain zal meestal 1-2 dagen moeten blijven zitten, totdat er geen vocht meer afgevoerd wordt.

Verder zal je dieet beperkt worden tot suikervrije, niet-koolzuurhoudende vloeistoffen gedurende de eerste één tot twee weken na de ingreep. Soms kun je hier wat lichte crackers bij eten, maar dat verschilt per behandelmethode en snelheid van herstel. Daarna zal je voornamelijk over stappen op gepureerd voedsel, gedurende twee tot drie weken. Je krijgt van het ziekenhuis voedingstips mee die je goed zult moeten volgen.

Een maand na de operatie kun je weer vast voedsel in kleine porties tot je nemen. Je zult hierbij snel vol zitten door de verkleining van je maag. Het kan nodig zijn om dagelijks een multivitamine en calcium supplement te nemen, maar hier zal jouw behandelend arts je over adviseren,

Verder wordt er gedurende het eerste volle jaar na de operatie geadviseerd om alcohol te vermijden. Het caloriegehalte is hoog, en het kan te snel worden geabsorbeerd en zeer krachtig zijn wanneer je bezig bent met gewichtsverlies, wat het gemakkelijker maakt om bijvoorbeeld een afhankelijkheid te ontwikkelen. 

De meeste mensen gaan na 2-4 weken weer aan het werk en/of naar school. Vermoeidheid komt vaak voor de eerste 2 weken door de lage calorie-inname van het vloeibare dieet. De meerderheid van de mensen heeft echter geen hongergevoel tijdens deze fase van het dieet doordat de maag aanzienlijk verkleind is. Je energieniveau verbetert echter snel na de introductie van het zachte dieet, ongeveer 2 weken na de operatie.

Tenslotte, probeer in de herstelperiode voldoende tijd vrij te nemen van je werk, zodat je volledig kunt genezen. Sommige mensen hebben maar een paar weken nodig, terwijl anderen echt een hele maand tot zes weken nodig hebben.

Een maagverkleining is een relatief grote ingreep dus zijn de risico’s niet klein. De eventueel ernstigste problemen doen zich meestal voor in de eerste week na de ingreep. Je chirurg zal je vragen alert te zijn op eventuele symptomen van complicaties, waarbij je rekening moet houden met het volgende:

• Koorts of een snelle hartslag, wat een teken kan zijn van lekkage van de nietjes in je maag. Lekkage gebeurt wanneer er een gat of opening is langs de nietjes in je maag, waardoor de inhoud in de buikholte kan sijpelen. Dit kan leiden tot ernstige infectie of sepsis, wat levensbedreigend kan zijn. 
• Braken, wat kan voorkomen bij strictuur.   
• Pijn in de benen, zwelling of verkleuring van een been, of ademhalingsmoeilijkheden, die verband kunnen houden met een bloedklonter die zich in de benen kan vormen – trombose. Je chirurg zal voor en na de operatie een bloedverdunner voorschrijven om dit te voorkomen. Tijdens het herstel kunnen wandelen en het dragen van compressiekousen de bloedcirculatie verbeteren. Als een bloedstolsel zich ontwikkelt en naar het hart of de longen verplaatst (een zogenaamde longembolie), kan dit fataal zijn. Dit risico is echter zeer klein; van degenen die een bloedstolsel hebben, zal minder dan 1% een embolie krijgen.  

Als je zwelling, warmte of pijn bij je incisie, drainage uit de incisie, koorts of kortademigheid / ademhalingsproblemen hebt, bel dan onmiddellijk je chirurg.

Gemiddeld is er vier tot zes weken hersteltijd nodig. Daarna kunnen dagelijkse activiteiten weer rustig worden opgepakt afhankelijk van de intensiteit. Afhankelijk van de procedure die gekozen is, wordt er door je chirurg aangegeven hoe lang je nodig hebt om te herstellen. Bovendien is het belangrijk om in de herstelperiode voldoende tijd vrij te nemen van je werk, zodat je je lichaam volledig de tijd geeft om te genezen. Sommige mensen hebben maar een paar weken nodig, terwijl anderen echt een hele maand tot zes weken nodig hebben.

Je zou het grootste deel van je overgewicht binnen de eerste zes tot negen maanden al moeten verliezen. Als je eenmaal gewend bent aan je nieuwe maag, dan kun je rekenen op gemiddeld 8  tot 22 kg gewichtsverlies in de eerste 6 weken. Daarna 2,5 tot 4 kg per maand gedurende nog eens 9 à 18 maanden, uiteraard afhankelijk van je huidige gewicht en de naleving van de aanbevelingen van je arts. Zwaardere patiënten, mannen en jonge mensen verliezen het meest in de eerste paar weken.

Als je overgewicht en extra vet eenmaal weg is, kan het zijn dat je met een aanzienlijke hoeveelheid losse huid achterblijft, die mogelijk operatief moet worden verwijderd. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan een buikwandcorrectie of een dijbeenlift om het overtollige vel rondom je buik en benen te verwijderen. Artsen raden echter aan om tot 18 maanden te wachten na een maagverkleining, om volledig te genezen en je gewicht te laten stabiliseren.

Omdat je sneller vol zit, zal je je leefstijl en eetpatroon ook voorgoed veranderen. De kans dat je nadat je bent afgevallen weer aankomt is daardoor erg klein. De resultaten van je maagverkleining zullen hierdoor veelal blijvend zijn – áls je je aan een gezond dieet houdt en regelmatig beweegt. 

Indien je dit niet doet, dan kun je verwachten dat je een deel (zo niet al het gewicht) van het gewicht dat je bent kwijtgeraakt weer terugkrijgt.

Voordat je jezelf laat behandelen is het uiteraard belangrijk om een chirurg te zoeken die ervaring heeft met een maagverkleining. Lees je van tevoren goed in met behulp van informatie en verschillende reviews. Kijk ook of de arts BIG-geregistreerd is, of je chirurg is aangesloten bij een gerenommeerde beroepsvereniging, en let goed op prijzen die te mooi zijn om waard te zijn.

Gemiddelde kosten maagverkleining:

€9.500

Prijzen van een maagverkleining variëren tussen:

€8.500 – €11.500

De kosten van een maagverkleining liggen gemiddeld tussen de € 8.500,- en € 11.500,-. De prijs die je betaalt, hangt af van de keus van de procedure (gastric sleeve of bypass), het ervaringsniveau van de chirurg, de locatie van de praktijk en eventuele bijkomende kosten zoals de operatiekamer, anesthesie, afspraken na de operatie, voorschriften en medische benodigdheden voor en na de operatie. Het gaat dan om de prijs van het totale behandeltraject; van intake en screening tot en met begeleiding in de jaren na de operatie. Een maagverkleining is echter een persoonlijk traject wat per individu aangepast wordt. Veel klinieken hanteren daarom een richtprijs of een ‘vanaf-prijs’. De definitieve prijs wordt vastgesteld tijdens een eerste consult. Vraag tijdens het consult ook altijd naar eventuele bijkomende kosten en controleer je zorgverzekering voor de hoogte van de vergoeding.

Ja, de operatie van een maagverkleining (gastric bypass of gastric sleeve) worden volledig vergoed vanuit de basisverzekering. Hier zijn wel voorwaarden aan verbonden. Neem contact op jouw zorgverzekeraar om te achterhalen wat de voorwaarden bij jouw zorgverzekering zijn. Let hierbij ook op dat je eerst je eigen risico betaalt voordat je de vergoedingen uit de basisverzekering aanspreekt. 

Er zijn natuurlijk verschillende manieren en alternatieven om af te vallen. De sleutel tot succesvol gewichtsverlies is het verbranden van meer calorieën dan je binnenkrijgt. Een gezond dieet en voldoende lichaamsbeweging zijn essentieel om deze caloriebalans te bereiken. Als het op diëten en gezond leven aankomt, is het het beste om met je arts of diëtist te overleggen en het ideale voedingsplan voor jouw lichaam op te stellen. 

Lichaamsbeweging is een ander belangrijk onderdeel van een gewichtsverlies en gewichtsbeheersing op lange termijn. Met krachttraining en cardiotraining zul je extra calorieën verbranden, spieren opbouwen en je algehele gezondheid verbeteren. Om op lange termijn gewicht te verliezen, moeten deze veranderingen in levensstijl blijvend zijn.

Een maagverkleining is een heel ingrijpende en blijvende optie. Alternatieven hiervoor zijn een maagband of maagballon. Beiden worden tijdelijk rondom of in de maag geplaatst. Nadat je leefstijl en eetpatroon zijn veranderd, wordt het maagbandje of de maagballon verwijderd. Bij deze alternatieven zijn de risico’s en complicaties kleiner, maar het blijvende resultaat is ook minder.

Belle, S. H., Berk, P. D., Courcoulas, A. P., Flum, D. R., Miles, C. W., Mitchell, J. E., Pories, W. J., Wolfe, B. M., Yanovski, S. Z., & Longitudinal Assessment of Bariatric Surgery Consortium Writing Group (2007). Safety and efficacy of bariatric surgery: Longitudinal Assessment of Bariatric Surgery. Surgery for obesity and related diseases : official journal of the American Society for Bariatric Surgery, 3(2), 116–126. https://doi.org/10.1016/j.soard.2007.01.006

Columbia Surgery; Risks and Rewards of Obesity Surgery (2019). https://columbiasurgery.org/weight-loss/risks-and-rewards-obesity-surgery 

University of California Los Angeles (UCLA) Bariatric Surgery, Gastric Sleeve Surgery: All the things you need to know (2017) http://surgery.ucla.edu/bariatrics-gastric-sleeve 

University of California Los Angeles (UCLA) Bariatric Surgery, Gastric Bypass Surgery: All the things you need to know (2017)  http://surgery.ucla.edu/bariatrics-gastric-bypass